میوه سنجد از زمان‌های گذشته در سبد غذایی ایرانیان جا داشته و در اعیاد سنتی به آن توجهی خاص می‌شده است. امروزه از درخت سنجد و میوه آن در صنایع غذایی، بهداشتی، دارویی، عطرسازی و صنایع چوب استفاده می‌شود. نام علمی میوه سنجد «Elaeagnusan gastifolial» است و رویشگاه این درخت به‌دلیل سازگاری آن با محیط‌های مختلف در اغلب نقاط کره زمین از جمله آمریکای شمالی، اروپای شرقی و غربی، آسیای مرکزی و شمالی و … است. به‌طور کلی ۳ نوع درخت میوه سنجد در دنیا وجود دارد که ۲ نوع هلاگنوس و هیپوفار در ایران موجود است. درخت سنجد هلاگنوس به دلیل درشتی میوه، قامت بلند، نداشتن خار و برگ‌های پهن نسبت به درخت سنجد هیپورفیا برتری دارد.
خواص درمانی سنجد:
بهترین اثر میوه سنجد، رفع کمبود ویتامین C بدن است و خوردن آن، از ورود عفونت به بدن پیشگیری می‌کند.
میوه سنجد قابض و برطرف کننده اسهال است.
به خاطر وجود ویتامین K در سنجد ضد خونریزی می‌باشد.
سنجد رفع کننده سموم معده و روده می‌باشد.
بادشکن و مقوی قلب است
سنجد برای کسانی که نرمی استخوان و پوکی استخوان دارند مفید است. روش استفاده آن بصورت زیر می‌باشد.
پودر سنجد ۲ قسمت و پودر سویای بوداده ۱ قسمت را با عسل مخلوط کرده روزی یک قاشق یا ۲ قاشق غذاخوری با یک لیوان شیر میل شود. این صبحانه برای آقایان و خانم‌ها بسیار مفید می‌باشد.
میوه سنجد ضدیرقان می‌باشد.
کسانی که تکرر ادرار دارند سنجد بخورند.
کسانی که سکسکه می‌کنند برای درمان آن ۵۰ دانه میوه سنجد و یک لیوان شیر بخورند.
مصرف میوه سنجد درمانگر ورم کیسه صفراست.
سنجد باعث قوی شدن ساق‌ها می‌گردد به کودکان خود روزی ۲ تا ۵ دانه بدهید.
مصرف سنجد ۱۰ دانه در روز موجب پاک‌سازی دستگاه گوارش به‌ویژه معده و روده‌ها می‌شود.
سنجد عامل بیماری جذام را از بین می‌برد.
سنجد حاوی ویتامین C می‌باشد که نیاز روزانه بدن را با خوردن ۲۰ تا ۵۰ عدد برطرف می‌نماید
سنجد تب بر است.
سنجد کلیه‌ها را گرم می‌کند و معده را تمیز می‌کند.
سنجد برای سلامتی دستگاه گوارش افراد بسیار مناسب است و افرادی که رژیم‌های لاغری دارند، می‌توانند میوه سنجد را در برنامه غذایی خود قرار دهند.
سنجد ضد بلغم است.
میوه سنجد استخوان را محکم و دستگاه گوارش را تقویت می‌کند
همچنین سرشار از فیبر است و گرسنگی را کاهش می‌دهد و خاصیت سیرکنندگی بالایی دارد.
سنجد یکی از بهترین منابع غذایی گیاهی محسوب می‌شود.
سنجد منبع غنی از کلسیم است و برای افرادی که دچار پوکی استخوان هستند، بسیار مفید است و استخوان‌های افراد را محکم می‌کند.
سنجد برای سلامتی دستگاه گوارش افراد بسیار مناسب است و افرادی که رژیم‌های لاغری دارند، می‌توانند سنجد را در برنامه غذایی خود قرار دهند.
سنجد دارای ترکیباتی مانند فیتکمیکال‌ها است که آنتی‌اکسیدان خوبی است.
سردردهایی که علامت مشخصی ندارند از سنجد استفاده شود.
پودر هستهٔ سنجد در درمان التهاب‌های حاد و مزمن کاربرد دارد و آرتروز را درمان می‌کند.
در بسیاری از متون ادبی از سنجد به‌عنوان نماد فرهیختگی و فرزانگی یادشده است زیرا به باور درمانگران طب سنتی و شیوه‌های طبیعی درمانی سنجد بیشترین تأثیرگذاری را بر سلول‌های مغزی دارد و موجب تقویت آن‌ها می‌شود.
به گفته درمانگران طب سنتی استفاده از ترکیب برابر پودر سنجد با سویای بوداده و مخلوط کردن یک قاشق از آن با یک لیوان شیر و یک قاشق عسل بهترین دارو برای درمان نرمی و پوکی استخوان است.
خواص سنجد برای کودکان
سنجد بسیار موافق مزاج اطفال است زیرا اطفال دارای حرارت زیاد مزاجی هستند، اگر میوه سنجد به‌جای تنقلات بی‌ارزش و مضر مصرف شود، یکی از بهترین تنقلات برای کودکان خواهد بود.
ضد اسهال و قابض است. جوشانده برگ میوه سنجد، بهترین دارو برای اسهال کودکان است. اگر سنجد به‌جای تنقلات بی‌ارزش و مضر (چیپس و پفک و …) مصرف شود، یکی از بهترین تنقلات برای کودکان خواهد بود.
سنجد و کاهش تهوع زنان باردار
یک پژوهشگر طب سنتی می‌گوید:
به افرادی که صبحگاهان حالت تهوع داشته یا مزه دهان آن‌ها تلخ است، توصیه می‌شود، پس از بیدار شدن از خواب – دو تا سه عدد سنجد مصرف کنند. همچنین مصرف سنجد برای زنان باردار که دچار تهوع هستند، بسیار مفید است.
خواص سنجد برای دیابت
سنجد اثر قابل توجهی بر کنترل دیابت ندارد، اما می‌تواند جایگزین خوبی به‌جای شیرینی، قند و شکر باشد. مصرف متعادل میوه سنجد مشکلی نخواهد داشت. روزانه تا ۱ قاشق پودر سنجد یا یک چهارم لیوان سنجد خشک می‌توانید مصرف کنید.
فواید سنجد برای پوست و مو
در صورتی که برگ‌های سنجد را در روغن زیتون بجوشانید تا برگ‌ها نرم و له شوند و از این روغن برای ماساژ سر استفاده کنید، موجب تقویت موها و افزایش رشد تارهای مو می‌شوید.
سنجد پخته‌شده در روغن زیتون، درد مفاصل و خارش پوست را درمان می‌کند و برای رشد مو مفید است.
خواص سنجد برای اسهال
میوه سنجد قابض و برطرف کننده اسهال است. جوشانده برگ سنجد، بهترین دارو برای اسهال کودکان است.
سنجد در بهبود اسهال بسیار مؤثر است ولی در عین حال مصرف زیاد آن باعث یبوست می‌شود و از آنجایی که گیاه بدون ضرری است جایگزین خوبی برای داروهای شیمیایی ضد اسهال برای کودکان می‌باشد از طرف دیگر باعث از بین بردن سم‌های موجود در روده و معده می‌شود درنتیجه باعث مشکلات گوارشی بسیاری می‌شود.
سنجد قابض است و افرادی که اسهال دارند حتما استفاده نمایند
مضرات سنجد
سنجد برای اشخاصی که معده خشک داشته یا دچار یبوست هستند، مضر است.
همچنین کسانی که مشکل سوءهاضمه دارند باید در خوردن آن احتیاط کنند.
خواص عرق گل سنجد
آب جوشانده یا دم کرده آن را بنوشید برای باز کردن گرفتگی‌ها و تحلیل گاز و نفخ و درمان استسقا و یرقان نافع است، معده را تقویت می‌کند، مقوی کبد است، برای درمان بیماری‌های دماغی مانند فلج و کزاز و برای قلب و زخم‌های ریوی و تنگی نفس مفید است، برای زنانی که باردار نمی‌شوند مؤثر می‌باشد، مهیج شهوت در زنان و دختران جوان است.
عرق آن را هم بخورید و هم بمالید موی سر را رشد می‌دهد.
بوی عطر گل میوه سنجد محرک قوای جنسی زنان است ولی بلعکس تقریباً مضعف قوای جنسی مردان می‌باشد.
عرق شکوفه سنجد، ضد نفخ مؤثری برای معده می‌باشد. یکی از دانشمندان گفته است میوه سنجد گوشت براستخوان می‌رویاند و انسان را فربه می‌کند. پوست را تقویت کرده و کلیه‌ها را گرم نگه‌داشته و مانع از تکرر ادرار می‌شود. در هند از روغن هسته آن لعوق یا شربت غلیظی درست می‌کنند که در التهاب غشاهای مخاطی همراه با ترشح همانند انواع زکام و نیز در موارد عفونت‌های برونش‌ها مصرف می‌نمایند.
